Wat is Antroposofie?

Antroposofie is een spirituele leer, gebaseerd op de ideëen van Rudolf Steiner. Deze Oostenrijkse filosoof leefde van 1861 tot 1925 en ontwikkelde als kind al een interesse in wiskunde en filosofie. Later specialiseerde hij zich in wiskunde, scheikunde en natuurkunde aan de universiteit van Wenen, maar hij verliet de universiteit zonder diploma. Hij raakte geïnteresseerd in de werken van Nietsche en Goethe en deed inspiratie op bij de Theosofische vereniging. Later brak hij met deze vereniging, omdat hij vond dat niet een god, maar de mens aan de basis stond van alle ontwikkeling en wijsheid. Dit vormde het fundament voor zijn bekende antroposofische leer.

Het woord antroposofie komt uit het Grieks en betekent letterlijk menswijsheid. In de antroposofie wordt dan ook gekeken naar de mens als een geheel: lichaam, ziel en geest. Het lichaam is het stoffelijke lichaam, de ziel ervaar je doordat je gevoelens en emoties hebt en de geest herkennen we in het feit dat we een zelfbewustzijn hebben en ons kunnen ontwikkelen als individu. Lichaam, ziel en geest staan altijd met elkaar in verbinding en het is dan ook belangrijk dat deze samen een goede balans vormen.

We leven volgens de antroposofie in een fysieke, maar ook in een geestelijke wereld. Het tastbare en dat wat we feitelijk met onze ogen zien, is niet de enige wereld: hiernaast bestaat ook een wereld die we zowel in onszelf kunnen ervaren, maar ook wanneer het stoffelijk lichaam sterft en de ziel verdergaat. De mens is altijd bezig zichzelf te blijven ontwikkelen en te ontdekken, zowel op aarde als in de geesteswereld. De uitkomst van deze reis is dat het geestelijke van de mens zich zal verbinden aan het geestelijke van de kosmos.

Steiner heeft veel ideëen, gedachten en visioenen gehad, die vaak door anderen zijn genoteerd. Steiner wilde graag dat mensen deze ideëen zouden zien als handvatten in het dagelijks bestaan en niet dat mensen zijn gedachtegoed zouden gebruiken om anderen de les te lezen of dogmatisch te worden. Uit de antroposofie mag je halen wat bij jou past, om mee te nemen op jouw individuele reis in het leven. Een ander kan daarentegen weer andere elementen uit deze leer belangrijk vinden.

Met de werken van en over Steiner kun je een behoorlijke boekenkast vullen. Hij had diverse inzichten over veel verschillende onderwerpen. Zo heeft hij specifieke ideëen over hoe de wereld ontstaan is, hoe je om zou moeten gaan met de aarde en over de ontwikkeling van kinderen. Uit dat laatste zijn de bekende vrijescholen ontstaan: scholen die niet de antroposofische leer onderwijzen, maar wel hun visie baseren op de antroposofische filosofie. Op een vrijeschool werk je met hoofd, hart en handen en elke school hanteert het idee dat je mag 'worden wie je bent'.

Maar de leer van Steiner is op meer plekken terug te vinden dan alleen de scholen: we vinden deze terug in de (biologisch dynamische) landbouw, in verzorgingsartikelen, in de zorg en zelfs in bepaalde architectuur. Als je in de wereld rondziet, zal je verbaasd staan hoeveel elementen van de antroposofie uiteindelijk te vinden zijn in het dagelijks bestaan.